SQL Nedir? Ne İşe Yarar?

Oğuzhan KARAHAN Avatar Oğuzhan KARAHAN 20 Mayıs 2023

Web sahiplerinin merak ettiği bir konu olan SQL hakkında bu konu ile birlikte sizlere bilinmesi gerekenleri detaylı bir şekilde derledik.

Günümüzün en popüler sorgu dilleri arasında yer alan Structured Query Language, önemli bir yana sahip. Bunun sebebi web sitesi geliştirirken bazı kolaylıklar sağlaması. Depolama sistemi sunan ve depolama üzerinde kodlama yapmayı mümkün kılan bu yapı sayesinde web sayfaları, pek çok konuda daha başarılı olabiliyor.

Birazdan bu sistemin ne olduğuna ve nasıl çalıştığına dair bilgiler veriyor olacağız. Hemen çayınızı, kahvenizi veya farklı bir içeceğinizi alın. Çünkü konuya giriş yapıyoruz.

SQL Hakkında Bilgi

Structured Query Language olarak açılımı bulunan bu sorgu dili, veri yönetiminde kullanılıyor. Veritabanı üzerinde işlem yapan Structured Query Language, pek çok fonksiyona sahip.

Veritabanından kısaca bahsetmek gerekirse veritabanı, verilerin depolandığı bir yer. SQL sayesinde bu verilerin işlenmesi mümkün hale geliyor. Şunu ifade edelim ki Structured Query Language, bir programlama dili değil, sorgu dili olarak kullanıcıların karşısına çıkıyor.

Sorgu Dilinin Özellikleri

Sorgu dili olan Structured Query Language hakkında bilinmesi gereken pek çok özellik bulunuyor. Bunlardan birisi bu dil ile birlikte veri ekleme, kaldırma ve güncelleme işleminin yapılabiliyor oluşu.

Bu dilden faydalanan kullanıcılar veritabanına veri ekleyebiliyor veya bu veriyi güncelleyebiliyor. Ayrıca sorgu dili Structured Query Language ile birlikte istenen veri kaldırılabiliyor. Kısacası dilin önemli ve sıklıkla kullanılan özelliklerinden birisi veri ekleme, güncelleme ve kaldırma olarak açıklanabilir.

SQL hakkında bilinmesi gereken bir diğer şey toplu güncelleme yapmanın mümkün olması. İster veri ekleme olsun ister veri kaldırma olsun ister veri güncelleme olsun aynı anda tek sorgu ile birden fazla veriyi değiştirmek mümkün oluyor. Bunun için sorgu girerken veri aralığının belirtilmesi gerekiyor.

Örneğin “İsminde ‘XY’ geçen verileri kaldır” denildiğinde bu veriler kaldırılıyor. Bir diğer örnek “ID 5 ile 10 olan verilerin tür sütununu ‘Z’ olarak güncelle” şeklinde veri girişi de yapılabiliyor.

Bu dil ile beraber karşımıza çıkan bir diğer özellik bazı fonksiyonların olması. Örneğin sorgu dili ile beraber dizin üzerinde dosya oluşturmak mümkün olmakta. Bunun yanı sıra matematiksel hesaplamalar da yapılabiliyor. Kısacası sorgu dili ile beraber bunun gibi çeşitli fonksiyonlar kullanılabiliyor.

Structured Query Language ile birlikte geliştiricilerin uygulayabileceği bir diğer şey tablo işlemleri oluyor. Tablo içerisindeki verileri düzenleme dışında tablo işlemleri özellikle hazır yazılım piyasaya süren firmaların tercih ettiği bir olay.

Bu sayede veritabanı üzerinde tablolar hazır hale getirilebiliyor ve yazılımı kullanan müşteri sorunsuz bir deneyim yaşayabiliyor. Tablo işlemleri arasında tablo ekleme, tablo güncelleme, tablo kaldırma, tablodaki sütunu değiştirme ve bu gibi çeşitli işlemler bulunuyor.

SQL ile ne yapılır?

SQL ile ne yapılır?

SQL Komutları

Bu dil ile birlikte pek çok komut bizlerin karşısına çıkıyor. Bunlardan birisi olarak sizlere tablo komutlarından bahsedebiliriz. Karşımıza çıkan komutlar arasında “CREATE TABLE” komutu yer alıyor. Bu komutun amacı yeni bir tablo oluşturup içerisindeki sütunları belirtmek olarak açıklanabilir.

“DROP TABLE” komutu ise tablonun içerisinde yer alan verilerle birlikte silinmesini sağlar. “TRUNCATE TABLE” ise seçilen tablodaki verilerin kaldırılmasını fakat tablonun kalmasını sağlayan bir sorgu. Bu sorgu, genel olarak log kaydı temizleme gibi işlemlerde kullanılabilir. Buna benzer bir komut “DELETE” şeklinde açıklanabilir. Bu sorgu ile de tablo boşaltılabiliyor.

Karşımıza çıkan bir diğer tablo komutu “ALTER TABLE” olarak ifade edilebilir. Bu komutun amacı, tabloya yeni sütun eklemek. “CREATE INDEX” komutu tablonun sütun üzerinde indeks oluşturmasını sağlamaya yararken “DROP INDEX” sorgusu, indeksi kaldırmaya yarayan bir komut olarak bizlerin karşısına çıkıyor.

Daha pek çok SQL sorgusu mevcut. Biraz da tablo içi önemli sorguları açıklayalım. Bunlardan birisi olarak “INSERT” sorgusu popülerliğini sağlayan bir komut olmakta. Amacı, tabloya veri eklemek. Bu komut ile birlikte tabloda yeni satır oluşturularak belirlenen sütunlara veri girişi yapılabiliyor. Karşımıza çıkan bir diğer sorgu olan “UPDATE” ise tablodaki bir satırın güncellenmesi için bulunmakta. Bu komut ile birlikte hem tek hem çoklu satır güncellemesi yapılabiliyor.

“DELETE” komutu ile birlikte belirlenen tabloda tek veya çoklu satır silme mümkün olurken bir diğer komut olan “SELECT” ise isteğe bağlı olarak tekli veya çoklu satır seçimi yapmayı sağlıyor. Bu gibi sorgular, web geliştiricileri için büyük bir öneme sahip olabiliyor.

SQL Dilinin Kullanım Alanları

Biraz da bu dilin kullanım alanlarından söz etmiş olalım. Structured Query Language, kullanım alanı geniş bir sorgu dili. Hem web hem oyun hem masaüstü uygulaması hem de mobil uygulama gibi çeşitli platformlarda tercih edilebilir. Örnek bir uygulama verelim. Örneğin bir forum sitesi geliştirdiğinizi düşünün.

Forum kullanıcıları, forum konuları veya istatistik gibi verilerin kayıt edilmesi için veritabanı gerekir. Veritabanını yönetmek için ise Structured Query Language kullanılır. Çeşitli uygulamalar üzerinden bu dili kullanmak mümkün. C#, PHP, ASP veya JAVA gibi pek çok dil olsun kod içerisinde sorgu yapmak mümkün oluyor.

Bir diğer örnek oyun üzerinden olsun. Özellikle online oyunlarda veriler veritabanı üzerinde tutulabilir. Oyuncunun seviye bilgisi, oynadığı oyun sayısı veya arkadaşları gibi bilgiler veritabanı üzerinde tutularak bu şekilde verilere hızlı bir ulaşım sağlanabilir. Veritabanı kullanımı, bu gibi pek çok konuda avantajlı bir sorgu dili olmakta.

SQL Nedir? Ne İşe Yarar?

SQL Nedir? Ne İşe Yarar?

Sorgu Dili Nasıl Kullanılır?

Sorgu dilleri arasında bizlerin karşısına çıkan SQL hakkında biraz da bu dilin nasıl kullanıldığını açıklayalım. Aslına bakarsak bu dili kullanmak oldukça basit. Önemli olan şey planlama yapmak.

Örneğin web sitesi geliştirilecekse PHP üzerinden kodlama yapılabilir. Şunu ifade edelim ki aktif bir şekilde arka planda çalışan Structured Query Language motoru gerekiyor.

PHP, bu motora bağlanıp komutları çalıştırabiliyor ve veri döndürebiliyor. Diğer dillerde de bu motora bağlanmak için hazır kütüphane bulunmuyor ise internetten kütüphane indirmek gerekir. Örneğin MySQL, çeşitli diller için kütüphane yayınlamış durumda.

SQL Uygulamaları

Bu alanda pek çok uygulama bizlerin karşısına çıkıyor. Bunlardan birisi phpMyAdmin olarak açıklanabilir. Özellikle MySQL kullanımında ön plana çıkan bu yazılım sayesinde kullanıcılar, web sitesi geliştirirken bu sistemden faydalanabiliyor.

Web sitesi dışında node.js gibi projelerde de tercih edilebilen MySQL, oldukça popüler bir panel.

Bir diğer örnek olarak tercih edilen bir yazılım olan DB Browser for SQLite uygulamasını gösterebiliriz. Bu uygulama, kullanıcılar için sunduğu pek çok imkan ile ön plana çıkıyor. Veritabanı incelemek veya yeni veritabanı oluşturup yönetmek için kullanışlı bir yazılım.

Structured Query Language Tarihi

Sorgu dili olan SQL, ilk olarak 1974 yılında piyasaya sürüldü. Son olarak 2016 yılının Aralık ayında güncellenen bu dil, Donald D. Chamberlin ve Raymond F. Boyce tarafından geliştirildi.

Bu dilin geliştirilme amacı ise depolanan verilerin kolay ve hızlı bir şekilde yönetilmesini sağlamaktı. Bu dönemden günümüze kadar halen popülerliğini koruyan bu sistemin yerine yeni yapılar çıksa da günümüzde pek çok geliştirici tarafından Structured Query Language kullanımı sürüyor.

Özetlersek…

SQL (Structured Query Language), veritabanlarıyla çalışmak için kullanılan standart bir programlama dilidir. Genellikle ilişkisel veritabanı sistemleri (RDBMS) ile kullanılır ve verilerin sorgulanması, düzenlenmesi, ekleme ve silme gibi işlemlerinde kullanılır.

SQL, hızlı ve etkili veri işleme yeteneği sunar. Ana özellikleri arasında verileri çıkarabilme (SELECT), oluşturabilme (CREATE), düzenleme (UPDATE, ALTER), ekleme (INSERT) ve silme (DELETE, DROP) işlevleri bulunmaktadır. SQL; ayrıca, veritabanlarını yönetmek için yetkilendirme, kullanıcı yönetimi ve veritabanı yapılandırması gibi kontrol işlemleri de sağlamaktadır.

Sonuç olarak, SQL, veri tabanı yönetimi ve veri işleme için güçlü, esnek ve yaygın kullanılan bir dildir. bir sonraki yazımızda görüşmek üzere. 🙂

Sonraki yazı: Elektrikli Scooter Nedir, Nasıl Kullanılır? 2023

0 Yorum

Yorum Bırak

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.