Bilgisayar ve akıllı cep telefonlarını kullanma imkânı sağlayan işletim sistemi hakkında merak edilen tüm soruların cevaplarını yazımızda bulabilirsiniz.
Sizler için hazırladığımız bu makalede adını çok fazla duyduğunuz fakat ne işe yaradığını tam da bilmediğiniz çok fazla kullanım sağladığınız bilgisayar, tablet ve akıllı cep telefonlarının insanlar tarafından kullanılabilmesi sağlayan birincil yazılım olan işletim sistemi nedir, ne işe yarar, çeşitleri nelerdir sorularını cevaplandırdık.
Gelişen teknoloji ile birlikte neredeyse her evde bilgisayar, tablet ve akıllı cep telefonları bulunmaktadır.
Bu cihazları görsel olarak kullanabilmek, program ve uygulama yükleyip çalıştırabilmek için ana bir yazılım bulunması gerekiyor.
Cihazlarınızın donanım ve yüklü yazılımları ile birlikte entegre olarak çalışan birincil yazılımlara işletim sistemi adı verilir.
Bilgisayar satın alırken genellikle firmalar Freedos olarak yüklü yani görsel olmayan ve program yüklenemeyen sadece komut istemi kodları yazarak basit birkaç işlem yapacağınız sistem ile yüklü gelir.
Dilerseniz belirli bir ücret ödeyerek lisanslı bir yazılım satın alarak bilgisayarlarınıza yüklenmesini isteyebilirsiniz.
Bilgisayarlara yüklenen bu sistemler silinebilir tekrar yüklenebilir ya da dilerseniz başka sistemleri kurulup yapabilirsiniz.
Bu sistemleri kullanmak için mutlaka lisanslı ürün satın alarak kullanmanız gerektiğini unutmayın.
Aksi takdirde korsan yazılım kullanmak durumunda kalırsanız suç işlemiş olursunuz ve ciddi lisans ceza ücretleri ödeyebilirsiniz.
İşletim Sistemi Tarihi Nedir?
Günümüzde kullandığınız tüm bilgisayar, tablet ve akıllı cep telefonlarında görsel işlemler yapabilmeniz ve programlar çalıştırabilmeniz için bir yazılım sistemine ihtiyacınız olacaktır.
Sektörde lider konumda olan ve uzun yıllar boyunca bilgisayar yazılımları konusunda sürekli kendini geliştiren Microsoft firması bilgisayarların donanım ve yazılımlarını uyumlu olarak çalışmasını sağlayan Windows işletim sistemi geliştirilmiştir.
Dünya üzerinde en çok kullanılan sistem olarak bilinen Windows 7 den 77 e her yaşta bilgisayar kullanıcısının ilk öğrendiği ve karşılaştığı yazılımdır.
Okullarda ve bilgisayar sertifikası veren kurslarda eğitim olarak Windows öğretilmekte.
Bilgisayar donanımlarının ve programlarının çalışmasını, yönetilmesini sağlayan yazılım olarak bilinmektedir.
İşletim Sistemi
Global dünyada bilgisayar kullanımı konusunda görsel ve yazılım olarak Microsoft firması 1985 yılında çalışmaları sonucu Windows 1.0 versiyonu ile bilgisayarlara kurulumu gerçekleşmiştir.
Zamanla gelişim göstererek Windows versiyonları sürekli artmış ve tüm dünyada halen en çok kullanılan yazılım sistemi olarak kullanılmaya devam etmektedir.
Son kullanıcı bilgisayarları dışında kapalı kod kullanımı ile daha güvenli ve sağlıklı olması sebebiyle Windows sunucu bilgisayarlarında da hayli fazla kullanıma sahiptir.
Sunucu ve server bilgisayarlarda kullanılmak üzere geliştirilen Linux işletim sistemi ise Windows ‘a ciddi rakip olarak piyasada ilerlemektedir.
1991 yılında ilk kez kullanılan bu sistem virüs bulaşma riski en az olması açık kaynak kodlu olması ve görsellik olmaması sebebiyle oldukça hızlı çalışan bir sistemdir.
İşletim Sistemi Türleri Nelerdir?
Standart kullanıcı bilgisayarlarında ve sunucu bilgisayarlarında kullanılmak üzere birçok işletim sistemi yazılımları geliştirilmek ve firmalar tarafından kullanılmak üzere satışa sunulmaktadır.
Her birinin farklı özellikleri farklı yazılım dilleri bulunmakta ve birbirlerine karşı artıları eksileri de bulunmaktadır.
Fakat bu konuda sektörün lideri hiç kuşkusuz Windows isimli ürünleri ile Microsoft firması olmaktadır.
Bilgisayarlarda kullanılan sistemler kapalı kaynak kodlu ve açık kaynak kodlu işletim sistemi olarak iki ana gruba ayrılmaktadır.
Bu ürünler hakkında detaylı bilgiyi makalemizi içerisinde bulabilirsiniz.
Açık kaynak kodlu olanlar;
Kapalı kaynak kodlu olanlar;
- Microsoft Windows
- Mac OS X
- Chrome OS
Bilgisayarlarda Kullanılan İşletim Sistemi Çeşitleri Nelerdir?
Microsoft Windows İşletim Sistemi: Kullanması en kolay olan ve dünya da en fazla kullanılan sistem olarak bilinmektedir.
Bilgisayar kullanmayı ilk kez öğrenen herkes Windows işletim sistemi mutlaka kullanmıştır.
Sektörün lideri konumda olan Microsoft tarafından geliştirilmiştir.
Birçok farklı firmalar rekabet etmeye çalışsa da bu konuda başarılı olamamıştır.
Hem standart bilgisayar kullanıcıları hem de sunucu server kullanıcıları tarafından tercih edilmektedir.
Microsoft 1985 yılında geliştirdiği 1.0 versiyonu ile sektöre giriş yaptı ve sırasıyla birçok yenilikler geliştirerek sürekli versiyon yükseltmesi yaptılar.
Zaman içerisinde Windows versiyonlarının ilerlemesi şu şekilde olmuştur.
- Windows 1.0 (1985),Windows 2.0 (1987) ,Windows 3.0 (1990)
- Windows 95 (1995),Windows 98 (1998),Windows ME (2000)
- Windows XP (2001),Windows Vista (2007),Windows 7 (2009)
- Windows 8 (2012),Windows 8.1 (2014),Windows 10 (2015)
- Windows 11 (2021)
İşletim Sistemi
MacOs İşletim Sistemi: Apple firması tarafından geliştirilen ve sadece Machintosh adı verilen Apple firmasının ürettiği bilgisayarlarda kullanılan işletim sistemi olarak bilinmektedir. İlk olarak 1984 yılında kullanılmaya başlanmış ve zaman içerisinde yeni sürümleri geliştirilerek halen günümüz Apple bilgisayarlarında kullanılmaktadır.
Linux İşletim Sistemi: Özellikle sunucu ve server bilgisayarlarında kullanılmaktadır. Açık kaynak kodlu bir sistem olması yanında en büyük özelliği siber güvenlik konusunda oldukça kendini geliştirmiştir. Kullanıcıların daha çok komut ekranlarını kullanmaları görsellikten uzak olması sebebiyle Windows sistemlerine göre daha hızlı ve sorunsuz çalıştığı düşünülmektedir. Ayrıca Linux sistemlere kolay kolay virüs bulaşmaz. Kullanımı standart bilgisayar kullanıcıları için oldukça zordur. Zaten üretim amacı son kullanıcı değil sunucu ve server sistemleri içindir. Microsoft firması ile ciddi anlamda rekabet edebilmektedir. İlk olarak 1991 yılında kullanılmaya başlanmış ve virüs bulaşma riski çok az olması sebebiyle halen günümüzde sıkça kullanılan bir yazılımdır. Aynı zamanda Windows ile karşılaştığında daha uygun fiyatlara satın alabileceğiniz bir yazılımdır.
Pardus İşletim Sistem: Ülkemiz yazılım konusunda yerli bir sistem kullanılması yönünde çalışmalarını hızlandırmış ve bu konuda Linux tabanlı işletim sistemi baz alınarak TUBİTAK tarafından tamamen devlet desteği sağlanarak geliştirilmiştir. Halen gelişim halinde olan yazılım olan Pardus yerlileşme çalışmaları için çok önemli bir durumdadır. Devletin birçok yetkili kurumlarında Pardus kullanılmaya başlanmıştır. Bunun sebeplerinden birisi olarak Windows ve benzeri sistemlere çok yüksek lisanslama ücretleri ödenmesidir. Ayrıca yazılım konusunda da dünya da söze sahibi olabilmek adına Pardus önemli bir sınav olmaktadır. Pardus tamamen ücretsiz ve kurulumu çok hızlı olan ve virüs bulaşma ihtimali olmayan bir yazılımdır. Aynı zamanda bilgisayarınıza bağlı yazıcı, barkot gibi ürünleri kurmanız gerekmeden tak çalıştır durumundadır. Çok dil özelliği olması sebebiyle de birçok ülkede kullanım sağlanabilir yapıdadır.
Akıllı Cep Telefonu İşletim Sistemleri Nelerdir?
Akıllı cep telefonu üreticileri cihazlara gerekli yazılımı yükleyerek satışa çıkartmaktadırlar.
Bu konu da en büyük rekabet iki yazılım arasında gerçekleşiyor.
Apple firması tarafından geliştirilen ve sadece Apple cep telefonlarında kullanılan İos ve diğer akıllı cep telefonlarında kullanılan sistem ise android yazılımlardır.
- IOS İşletim Sistemi: Apple firması tarafından üretilen akıllı cep telefonları ve tabletlerde kullanılan sistemdir. Sürekli kendini yenileyen ve gelişim içinde olan bu işletim sistemi sadece Apple cihazlarında kullanılabilir.
- Android İşletim Sistemi: Dünyada akıllı cep telefonları ve tabletlerde en çok tercih edilen açık kaynak kodlu tamamen kullanıcı dostu bir yazılım olarak tanınmaktadır. Sürekli güncelleme yapılarak daha güvenli ve sağlıklı çalışması amaçlanır.