İnternet nedir? İnternet nasıl buralara kadar geldi? Geçmişteki internet ile günümüzdeki internet kavramı aynı mı? Cevabı bu konu içerisinde saklı.
İnternet, her geçen gün gelişen ve büyüyen bir yapıya sahip olarak bizleri karşılıyor. Bu bağlamda internet kullanımında da ciddi bir artış yaşanıyor. Bundan 100 yıl önce internet dendiğinde insanların böyle bir kavramın varlığından bile haberi yoktu. Dünyanın ilk elektronik bilgisayarı dahi henüz net olarak geliştirilimemişti. 1950’li yıllardan sonra ortaya çıkmaya başlayan internet, günümüze kadar gelişerek büyük bir ağ oluşturdu.
İnternet Nedir?
İnternet, bilgisayarların ağ kurduğu bir sistem olarak tanımlanabilir. Yani internet denilen şey aslında bilgisalarların bir arada bulunduğu bir ortam. Kablolu veya kablosuz bir şekilde sağlanan internet, bu şekilde ev kullanıcılarına ve kurumsal firmalara ulaşabiliyor. Google, Facebook, Wikipedia ve bu gibi daha pek çok web sitesinin arkasında bilgisayarlar bulunuyor. Bilgisayarlar, veri merkezi ile bağlı bir şekilde işlem yaparak bu şekilde iletişim kuruyor. Kısacası internette her bir sayfanın arkasında bir bilgisayar bulunuyor. Eğer daha önce internet sitesi kurduysanız veya internet sitesi işletiyor iseniz bu konuyu biliyor olmalısınız. Özellikle VDS alanlar, işletim sistemi kullanarak web sitesi yönetiyor.
“İnternet nedir?” sorusuna cevap verirken biraz daha detaya girmek gerekiyor. Örneğin interneti kullanarak dünyanın herhangi bir yeriyle nasıl iletişim kurulduğunu hiç merak ettiniz mi? Örneğin Türkiye’den Amerika Birleşik Devletleri’ndeki herhangi bir eyalette bulunan erişime açık bir sayfaya rahatlıkla bağlanabiliyorsunuz. Aslına bakarsak okyanustan geçen devasa kablolar bulunuyor. Bu kablolar internetin dünyanın her yerine ulaşmasını sağlıyor. Bu şekilde kıtalar arası internet yayılımı gerçekleşebiliyor. Bununla beraber kablosuz internet teknolojisi de var fakat bu teknoloji kablolu kadar hızlı değil.
İnternetin Erken Tarihi
İlk ciddi bilgisayar için çalışmalar 1930’lu yılların sonunda başladı. Amerika Birleşik Devletleri, İkinci Dünya Savaşı sırasında Japonya’ya karşı hamle yapmak için hızlı hesaplama yapabilen böyle bir sistem geliştirme kararı almıştı. Bilgisayar geliştirilene kadar savaş bittiği için bilgisayar bilimsel endüstriyel alanda kullanılmaya başlandı. Zamanla daha çok bilgisayar modeli geliştirildi ve bir süre sonra uzmanlar bilgisayarların bir arada bağ kurabileceği bir sistem için fikir edinmeye başladı. Yani günümüz internetinin temelleri bu dönemlerde atılmış oldu.
1960’lı yıllarda bir araştırma grubu, bilgisayarların birbirleriyle iletişim kurması için çalışmalara başladı. Uzun süre bu konuda yapılan araştırmalar ve çalışmalar neticesinde ARPANET olarak isimlendirilen bir sistem ortaya kondu. 1960’lı yılların sonunda ortaya çıkarılan bu yapı, 1970’li yıllarda da geliştirilmeye devam etti. Bu dönemde internet ağının temellerinin atılması adına bir üniversite ile ölçüm merkezi arasına ağ döşendi. Henüz o zamanlar oldukça ilkel olan bu ağ, internet altyapısının ataları arasında yer alıyordu. Bir süre sonra pek çok üniversite bu ağa katıldı ve internet daha büyük bir hale büründü.
İnternetin Üniversitelerde Kullanımı
1980’li yıllara gelindiğinde artık internet daha fazla alana yayılmıştı. Dünyanın pek çok ülkesinde kurumsal olarak yer almaya başlayan internet, araştırma amacıyla özellikle uzmanların kullandığı bir sistemdi. 1982 yılında TCP/IP sistemi yaygınlaşırken 80’li yılların ilerleyen dönemlerinde süper bilgisayarlara sahip alanlarda önce 56 KBit hız sağlandı, ardından 45 MBit hızlara ulaşıldı.
“İnternet nedir?” sorusunun yanı sıra bu soruyu cevaplarken biraz daha detay belirtmek gerekiyor. Bir süre sonra kurumsal alanda hizmet sunan ISS yani internet servis sağlayıcıları ortaya çıkmaya başladı. 1990 yılında ise ARPANET hizmeti devre dışı bırakıldı. Bu dönem ile ilgili bilinmesi gereken detaylardan birisi özellikle üniversitelerin araştırma için interneti yaygın bir şekilde kullandığı.
Teknolojinin Kamu ile Buluşması
“İnternet nedir?” konusunun yanı sıra internetin kamuya açıldığı dönem de bilinmeli. 1990’lı yıllara geldiğimizde artık internet daha büyük bir hale gelmişti. Bu dönemin dikkat çeken yeniliklerinden birisi internetin yavaş yavaş kamuya açılma çalışmalarının başlamasıydı. 1993 yılında bu işlem resmî olarak gerçekleşti ve kamuda internet kullanımı artışa geçmeye başladı.
Türkiye’yi incelediğimizde internetin ilk olarak 1987 yılında geldiğini görüyoruz. Bu dönemde Ege Üniversitesi’nin öncülük etmiş olduğu bu teknolojinin ülkeye gelmesiyle beraber artık internet ağı daha da genişlemişti. İnternetin vatandaşların kullanımına açıldığı yıl ise 1993 yılı oldu. Bu yıl ODTÜ, Ankara ile Washington arasında kiralık bir hat kurarak ilk internet bağlantısını sağlamış oldu.
2000’li yıllarda internet artık 1 MBit hızların üzerine çıkmaya başladı. Ardından 8 MBit, 16 MBit ve 24 MBit gibi hızlar yaygınlaşma eğilimi gösterdi. Günümüze kadar ise 100 MBit ve üzeri hızlar tüketicilere sağlanmaya başladı. Günümüzde artık ev kullanıcısı mümkün ise 1 GBit internet hızı dahi alabiliyor.
“İnternet nedir?” konusunda kablosuz internetten de bahsetmek lazım. Kablolu internetin yanı sıra uydu internet de yaygınlaşmaya başladı. Uydudan verilen internet henüz yeterince hızlı olmadığı ve yüksek fiyatlara sahip olduğu için popüler değil fakat yakın zamanda Starlink firması, dünyanın pek çok yerinde aktif olacak uydu internet hizmetini duyurdu. Aylık 100 dolar olan bu hizmetin internet hızının 1 GBit civarında olacağı açıklanıyor. Gelecekte uydu internet teknolojisinin daha da gelişeceği yönünde düşünceler mevcut.
Web Dönemleri
Pek çok internet kullanıcısı “İnternet nedir?” sorusunun dışında web dönemlerine de hakim olmalı. Web 1.0, internetin kamuya açık hale gelmesinden sonra ortaya çıkan bir kavram. Özellikle 1995 yılında başladığı söylenen bu kavram ile beraber internet yalnızca kullanıcıların bilgi almasını sağlayan bir yer haline dönüştü. Web 2.0 ise internet kullanıcılarının internet ortamında bilgi paylaşabileceğini sağlarken Web 3.0, veri merkezlerinden bağımsız bir şekilde kullanıcıdan kullanıcıya veri aktarımı sağlamayı amaçlayan bir yapı.
İnternetin Tehlikeleri
İnternet kullanımı yaparken pek çok tehlikeye de hakim olmak lazım. Bunlardan birisi kötü amaçlı yazılımlar olarak açıklanabilir. İnternet ortamında dolaşırken insanlar bazı tehlikelerle de karşılaşabiliyor. Bu tehlikelerden birisi insanların veri toplamak için kötü amaçlı yazılımların kullanıcı tarafından indirmesini sağlamaya çalışması. Bunun yanı sıra hesap çalmak amaçlı da bu yöntem kullanılabiliyor. Bundan dolayı internet ortamında güvenilmeyen kaynaklardan dosya indirilmemeli.
İnternet üzerinde dosya indirmenin yanı sıra girilen bir sayfada dahi veri toplamak hatta hesap çalmak mümkün. Özellikle doldurulan formlar veya bir güvenlik açığı buna neden olabiliyor. Bu konuda yapılması gereken şey güvenilmeyen internet sayfalarına adım atmamak.
İnternet Sitesi Kurmak
İnsanlar “İnternet nedir?” sorusunun yanı sıra internet sitesinin nasıl kurulacağını da merak edebiliyor. Bir internet sitesi kurmak hem ücretsiz hem de ücretli bir şekilde yapılabiliyor. Ücretsiz olarak kişi, kendi bilgisayarında bir web sunucusu kurarak bu işlemi gerçekleştirebilir fakat bu yerel olur veya port açıldıysa IP adresi ile mümkün olabilir. Ayrıca alan adı alındıysa bu şekilde bağlantı sağlanabiliyor fakat şunu belirtelim ki bilgisayar açık kaldığı sürece web sitesi aktif kalabilir. Bunun için bir sunucu makinesi kiralamak ve burada hizmet sunmak en doğru karar olacak. Bunun yanı sıra web hosting alınabilir.