Android işletim sistemi deyince akla gelen şeyler arasında robotlar olsa da firma da buna benzer olarak böyle bir şey geliştirmiş durumda.
Android, günümüzün en çok kullanılan mobil işletim sistemi olarak yer alıyor. Android, aslına bakarsak daha eski bir kavram. Robot anlamına gelen bu kavram, Google’ın da mobil cihazlar için geliştirmiş olduğu işletim sisteminde yer almış durumda. Neyse, lafı daha fazla uzatmadan Android ile ilgili bilinmesi gereken detayları siz değerli okurlarımız ile paylaşmaya başlayalım. Uzun bir serüven sizleri bekliyor.
Android İşletim Sistemi Hakkında Bilgi
Android işletim sistemi, 2008 yılından beri geliştirilen bir mobil işletim sistemi. Güncel olarak yayın hayatına devam eden yazılımın son olarak Android 12 sürümü bizleri karşıladı. Samsung, Huawei ve Honor gibi pek çok telefon markasının kullanmış olduğu bu işletim sistemi açık kaynaklı olmasıyla da dikkatleri üzerine çekiyor. Android, her ne kadar açık kaynaklı olsa da bazı bileşenlerin kapalı kaynak koda sahip olduğunu belirtelim. Linux çekirdeği üzerinde geliştirilen Android Java, C ve C++ ile beraber geliştirildi. Java ve Kotlin ile birlikte kullanıcılar uygulama geliştirebiliyor.
Monolitik çekirdek yapısına sahip olan Android işletim sistemi, genel olarak her yıl yeni bir sürüm çıkarıyor. Her yeni sürüm yeni özellikler anlamına geliyor. Yeni özellikler, genel olarak kullanıcıların hayatını kolaylaştıracak şekilde bulunuyor. Android işletim sisteminin resmî mağazası Play Store olarak yer alıyor. Buna rağmen kullanıcılar isterse Play Store dışında farklı kaynaktan yazılım kurabiliyor. Bildiğiniz üzere iOS işletim sisteminde böyle bir imkan bulunmuyor. Kullanıcıların yalnızca App Store üzerinden uygulama kurmasına izin veriliyor. Apple, bunu güvenlik amacıyla uyguluyor.
Android işletim sistemi, çoklu dokunma desteğine sahip olup grafiksel bir arayüz ile kullanıcıların karşısına çıkan bir yazılım. 100’ün üzerinde dil desteğine sahip olan işletim sistemi, resmî sürümlerin yanı sıra bir de resmî olmayan sürümlerle geliyor. Bazı geliştiriciler, açık kaynaklı olan Android’i güncelleyerek ROM olarak internette paylaşıyor. Bu sayede yazılım geliştiriciler farklı özelliklerden yararlanabiliyor. Örneğin kendi cihazı için yeni Android sürümü bulunmayan bir kullanıcı ROM kurarak güncel Android sürümünü kullanabilir fakat bu işlemin tecrübeli kişiler tarafından yapılması tavsiye edilir.
İşletim Sisteminin Tarihi
Android’in tarihine bakarsak aslında ilk amacının mobil bir işletim sistemi olmadığı görülür. Android Inc. olarak kurulan şirket, 2003 yılında bu yola baş koydu. Kurulduğu dönemde dijital kameralar için bir işletim sistemi geliştirme fikri olan şirket, bir süre sonra bu fikrin yeterince büyük olmadığını düşündü. Bu amaçtan sonra firma, Symbian ve Windows Mobile gibi mobil bir işletim sistemi geliştirme kararı alır. O dönemde iOS dahi piyasada yer almıyordu. Şirket bu dönemde finansal açıdan zorluklarla da karşılaşır.
2005 yılına gelindiğinde Android, Samsung ve HTC ile bir anlaşma yapmaya çalışır. Bir süre sonra Google, Android şirketini 50 milyon dolara satın alır. Günümüzü değerlendirdiğimizde 50 milyon doların Android için bir çerez parası olduğunu belirtelim. Google, Android firmasına sahip olduktan sonra Linux çekirdeğini kullanarak mobil işletim sistemi geliştirme kararı alır ve bu alanda çalışmalar yürütür. Buna ek olarak firma, bu konuda işbirliklerine açık olduğunu da gösterir.
Google, bu alana girme kararı aldığında ilk geliştirmiş olduğu işletim sisteminde dokunmatik ekran bulunmuyordu. Henüz prototip aşamasında oldukça ilkel gözüken Android geliştirilirken bir taraftan Apple, 2007 yılında iPhone tanıtımı gerçekleştirdi. iPhone’un dokunmatik ekrana sahip olması işleri değiştirmişti. Google, hemen bir adım atarak Android için ekranın dokunmatik olması kararı aldı. Android için geliştirmeler devam etti ve 2008 yılında resmî olarak ilk Android işletim sistemine sahip cihazlar duyurulmuş oldu. 2010 yılına gelindiğinde Google, artık daha fazla cihaza yayılmak adına farklı donanım üreticileriyle de görüşme gerçekleştirdi.
Google’ın Linux tabanlı olarak monolitik çekirdek üzerinde geliştirmiş olduğu Android işletim sistemi, bu dönemden sonra yeni sürümlerle ve yeni özelliklerle büyümeye ve hızlıca gelişmeye başladı. Yıllar ilerledikçe hem tasarım hem de güvenlik bakımından daha iyi hale gelen işletim sistemi, günümüz dönemini incelediğimizde daha da profesyonelleşmiş durumda. Android, kullanıcıların da gizliliğine önem göstererek bu alanda adım atmaya gayret ediyor.
Android İşletim Sistemi İçeren Cihazlar
Öncelikle Android’in açık kaynaklı bir işletim sistemi olduğunu ve donanım üreticilerinin bu işletim sisteminden yararlanabildiklerini belirtelim. Android, pek çok cihazda kullanılabildiği için günümüz popüler firmalarının birçoğu Android’i kullanarak kullanıcılarına destek sunuyor. Cihaz üreticileri, Android işletim sistemini geliştirerek üzerine kendi özelliklerini eklemek ve bu şekilde piyasaya sunmak. Güncelleme desteği ise cihaz üreticilerinin kendi yaptığı yazılım geliştirmeleri. Bu hem güvenlik açısından hem de yeni özellik açısından sağlanabilir. Sistem genel olarak bu şekilde işliyor.
Android işletim sistemi desteğine sahip bazı cihaz markaları şu şekilde açıklanabilir:
- Google’ın kendi cihazları
- Samsung
- LG
- Honor
- Huawei’nin eski telefonları
- OnePlus
- General Mobile
- Casper
- Lenovo
- Xiaomi
- OPPO
- OnePlus
- Vivo
İşletim Sisteminin Bölümleri
İşletim sisteminin 5 bölümü bulunuyor. İlk bölüm çekirdek olarak açıklanabilir. Çekirdek, Linux olarak Android kullanıcılarını karşılıyor. Google, Linux çekirdeği üzerinde Android’i geliştirmiş durumda. Çekirdeğin görevleri arasında güvenlik, hafıza yönetimi, ağ yığınları, süreçleri yönetme ve sürücü çalıştırma gibi çeşitli işlevler bulunuyor. Çekirdeğin üzerinde bulunan katman Android Runtime olarak açıklanıyor. Bu katmanın bir sanal makine olduğunu açıklayalım. Linux çekirdeği üzerinde çalışan bu katman önceleri Dalvik sanal makinesini de içeriyordu fakat bu sistem sonradan kaldırıldı ve ART’ye geçiş yapıldı.
Android işletim sistemi, Android Runtime sonrasında kütüphane katmanı ile karşılaşıyor. Bu katmanda veritabanı, web tarayıcısı ve grafik kütüphaneleri bulunuyor. Sonraki katmanda uygulama çatısı bölümü insanları karşılıyor. Bu kısım yazılım geliştiricileri için sunulmuş bir ortam sağlıyor. Son olarak uygulama katmanı insanlarla buluşuyor. Uygulama katmanı, Java veya Kotlin ile geliştirilmiş uygulamaların çalıştırıldığı kısım.
Android Uygulama Geliştirme
Yazılım geliştiricileri, Android işletim sistemi için uygulama geliştirmek istediğinde Android SDK yani yazılım geliştirme kiti kullanarak bu işlemi gerçekleştirebiliyor. SDK, pek çok uygulamada ve işletim sisteminde bulunan bir kütüphane. Bu kütüphane, bir ekosistem için uygulama veya eklenti geliştirmeyi sağlayan kitaplıklara sahip. Aynı zamanda derleme araçları da bu yapının içerisinde bulunuyor. Kısaca yazılım geliştiricileri bu kütüphane ile birlikte Android uygulaması geliştirebiliyor.
Android için yazılım geliştiren bir kullanıcı çeşitli motorlar kullanarak hızlı bir şekilde derleme işlemi sağlayabiliyor. Örneğin oyun geliştirmek isteyen bir kullanıcı Unity veya Game Maker Studio gibi bir uygulamada oyun tasarladıktan sonra Android SDK ile beraber kodları derleyebiliyor. Android Studio uygulaması da uygulama geliştirmek için tasarlanan bir yazılım. Bu yazılım, görsel tasarım desteğiyle birlikte yazılım geliştiricilerinin Android uygulama geliştirmesine imkan tanıyor. Bunun yanı sıra kullanıcılar daha pek çok uygulama ile birlikte Android için yazılım geliştirebiliyor.
Android yazılımı geliştirirken kullanıcıların aklındaki bir diğer soru Android cihazının bulunup bulunmaması gerektiği oluyor. SDK ile birlikte mobil cihaz olmasa da emülatör kullanılabiliyor ve bu sayede masaüstü üzerinden uygulama test edilebiliyor.